به گزارش هرمیزان، استان هرمزگان، با موقعیت جغرافیایی خاص خود همواره یکی از کلیدی‌ترین مناطق ایران در زمینه امنیت ملی، اقتصادی و استراتژیک بوده است. این استان که در جنوب ایران و در کنار خلیج فارس و تنگه هرمز قرار دارد، نه تنها از منظر اقتصادی اهمیت ویژه‌ای دارد بلکه از نظر ژئوپلیتیکی نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در معادلات منطقه‌ای و جهانی ایفا می‌کند. بنابراین، بررسی نقش هرمزگان در حفظ امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز، به ویژه با توجه به موقعیت سوق‌الجیشی آن، نیازمند تحلیل دقیق‌تری از شرایط منطقه و تهدیدات مختلفی است که این منطقه با آن مواجه است.
موقعیت استراتژیک هرمزگان
هرمزگان در قلب خلیج فارس واقع شده است و تنگه هرمز، یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌های آبی جهان، دقیقا از این منطقه عبور می‌کند. این تنگه که تنها ۵۲ کیلومتر عرض دارد، بیش از ۳۰ درصد از کل تجارت نفت جهان را از طریق خود حمل می‌کند. در نتیجه، تسلط بر این تنگه می‌تواند از نظر اقتصادی و نظامی برای هر کشور یا ائتلافی که آن را تحت کنترل داشته باشد، مزیت‌های زیادی به ارمغان بیاورد. به همین دلیل است که هرمزگان به‌عنوان نقطه‌ی کلیدی برای ایران، به‌ویژه در سیاست‌های دفاعی و امنیتی، اهمیت حیاتی دارد.
این استان همچنین دروازه ورود به دریای عمان و اقیانوس هند است و از این رو، هم برای ایران و هم برای کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، منطقه‌ای استراتژیک به شمار می‌آید. در این میان، حضور ایران در هرمزگان و در کنترل این تنگه، موجب می‌شود تا ایران بتواند تأثیر مستقیمی بر جریانات اقتصادی و امنیتی این آبراهه‌ها بگذارد.
تهدیدات و چالش‌های منطقه‌ای
هرمزگان، با موقعیت جغرافیایی خود در کنار خلیج فارس و تنگه هرمز، یکی از استراتژیک‌ترین نقاط ایران به شمار می‌آید. این منطقه نه تنها به دلیل منابع عظیم نفتی و گازی که در آن قرار دارد، بلکه به دلیل قرار گرفتن در مسیر عبور عمده‌ترین خطوط کشتیرانی جهان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. تنگه هرمز که تنها ۵۲ کیلومتر عرض دارد، بیش از یک سوم نفت جهان را از خود عبور می‌دهد و کنترل این مسیر برای هر کشوری می‌تواند به معنای برخورداری از نفوذ اقتصادی و نظامی در سطح بین‌المللی باشد. از این رو، هرمزگان به‌عنوان دروازه جنوبی ایران، همواره در کانون توجهات جهانی قرار دارد و این امر، به خودی خود نیاز به یک سیستم دفاعی قوی و پایدار را در این منطقه برجسته می‌سازد.
موقعیت سوق‌الجیشی هرمزگان به گونه‌ای است که این استان می‌تواند به‌عنوان یک منطقه کلیدی در سیاست‌های امنیتی و دفاعی ایران عمل کند. در سال‌های اخیر، با افزایش تنش‌های جهانی و تهدیدات مختلف، اهمیت این استان دوچندان شده است. کشورهای مختلف، به‌ویژه قدرت‌های فرامنطقه‌ای، همواره به دنبال نفوذ و تأثیرگذاری در این منطقه هستند. به عنوان مثال، حضور نظامی آمریکا در منطقه و رقابت‌های ژئوپلیتیکی میان قدرت‌های جهانی برای کنترل این آبراه‌های حیاتی، تهدیدات امنیتی بسیاری را برای ایران به همراه داشته است. در چنین شرایطی، نقش مردم و نیروهای بومی هرمزگان در حفاظت از این منطقه و مقابله با تهدیدات خارجی اهمیت ویژه‌ای می‌یابد.
مردم هرمزگان، با اتکا به دانش بومی و آشنایی عمیق خود با محیط جغرافیایی و شرایط دریایی، نقشی محوری در حفظ امنیت این منطقه ایفا کرده‌اند. این دانش بومی، که از نسل‌های گذشته به ارث رسیده است، شامل توانمندی‌هایی همچون مهارت در کشاورزی و ماهیگیری، آشنایی با مسیرهای دریایی و توانایی‌های نظامی محلی می‌شود. در حقیقت، مردم هرمزگان به‌خوبی می‌دانند که امنیت این منطقه نه تنها به توان نظامی و سیاسی بلکه به آگاهی و مهارت‌های بومی نیز بستگی دارد. به همین دلیل، مردم این استان از دیرباز، با بهره‌گیری از تجربیات خود، توانسته‌اند در برابر تهدیدات خارجی از این منطقه دفاع کنند.
در کنار این، استان هرمزگان به‌دلیل ویژگی‌های خاص خود از جمله جزایر متعدد و منابع طبیعی غنی، همواره یکی از مهم‌ترین مراکز اقتصادی ایران بوده است. منابع نفتی و گازی، معادن و نیز صنعت شیلات از جمله عواملی هستند که اهمیت اقتصادی این استان را دوچندان می‌کنند. اما در کنار این منابع، هرمزگان با چالش‌هایی همچون آلودگی دریایی، تغییرات اقلیمی و تهدیدات نظامی مواجه است که نیازمند مدیریت دقیق و استفاده از دانش بومی برای مقابله با این مشکلات است.
در چنین شرایطی، استفاده از توانمندی‌های بومی و ظرفیت‌های محلی برای حفاظت از این منابع و تأمین امنیت منطقه‌ای از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به عنوان مثال، مردم هرمزگان در بسیاری از مواقع با تکیه بر تجربه و دانش سنتی خود توانسته‌اند در حفظ محیط‌زیست دریایی و منابع طبیعی موفق عمل کنند. این نوع از خودکفایی و استفاده از دانش بومی، در مقابل تهدیدات خارجی و سوءاستفاده از منابع طبیعی، می‌تواند به‌عنوان یک الگوی موفق در سطح جهانی مطرح شود.
در نهایت، حفاظت از خلیج فارس و تنگه هرمز، به‌ویژه در شرایط حساس کنونی، نیازمند یک رویکرد جامع است که نه تنها بر توان نظامی و دیپلماتیک متکی باشد بلکه از توانمندی‌های بومی و تجربیات مردم این منطقه نیز بهره‌برداری شود. مردم هرمزگان، با تکیه بر تاریخ، فرهنگ و دانش خود، همواره در برابر تهدیدات خارجی ایستاده‌اند و در آینده نیز می‌توانند در حفظ امنیت و ثبات این منطقه نقشی اساسی ایفا کنند.
انتهای پیام/