در شرق هرمزگان، جایی که دریای عمان در آغوش کوه‌های بی‌رمق منطقه می‌نشیند، روستاهایی چون کوه‌مبارک و بونجی روزگاری با سکوت و سادگی‌شان شناخته می‌شدند. اما با گسترش فعالیت‌های نفتی و استقرار تاسیسات پالایشگاهی، این سکوت جای خود را به صدای بوق کامیون‌ها، ترافیک بی‌پایان و سوانح مرگبار داد.
توسعه‌ای که قربانی می‌گیرد
در سال‌های اخیر، به‌نام توسعه‌ی اقتصادی، شرکت‌های بزرگ نفت، گاز و پتروشیمی در سواحل جاسک مستقر شده‌اند. اما آن‌چه در حاشیه‌ی این توسعه رخ داده، سهمی از عدالت و رفاه برای مردم محلی نداشته است. جاده‌ی میناب – جاسک که ستون فقرات ارتباطی منطقه به‌شمار می‌رود، امروز دیگر کشش بار ترافیکی سنگین را ندارد. تردد بی‌وقفه‌ی خودروهای سنگین، نبود زیرساخت‌های ایمن جاده‌ای و عدم نظارت کافی، این مسیر را به یک جاده‌ی مرگ‌آفرین تبدیل کرده است.
تنها در هفته‌های گذشته، یکی از بزرگان روستای کوه‌مبارک در همین جاده جان باخت؛ نه در میدان جنگ، بلکه در مسیری که باید ابزار زندگی‌اش باشد.
زیرساخت‌هایی که فقط مصرف می‌شوند
شرکت‌های عظیم صنعتی در جاسک بدون فراهم آوردن بسترهای خدماتی متناسب، تنها از منابع شهرستان بهره‌برداری می‌کنند. برق، آب، مسکن، سوخت، حتی ظرفیت بیمارستان‌ها تحت فشار قرار گرفته و مردم محلی، به‌ویژه خانواده‌های کم‌برخوردار، بیشترین آسیب را دیده‌اند. در حالی که انتظار می‌رفت با ورود این شرکت‌ها، توسعه‌ی زیرساختی در اولویت قرار گیرد، اکنون منطقه در برابر این بار سنگین تاب نیاورده است.
کارگران بومی؛ فراموش‌شدگان توسعه
یکی دیگر از دغدغه‌های مهم مردم، به‌کارگیری نیروی انسانی بومی در این صنایع است. جوانان بیکار منطقه که سال‌ها با امید چشم‌به‌راه پروژه‌های اقتصادی بودند، اکنون شاهد استخدام نیروهای غیربومی و حتی اخراج همشهریان خود هستند. صدای اعتراض مردم در فضای مجازی و محافل عمومی طنین‌انداز شده، اما پاسخی شفاف از سوی متولیان پروژه‌ها شنیده نمی‌شود.
مسئولیت اجتماعی؛ شعار یا وظیفه فراموش‌شده؟
شرکت‌هایی که در حوزه‌ی انرژی فعالیت می‌کنند، در تمام دنیا به اجرای برنامه‌های مسئولیت اجتماعی (CSR) متعهدند. اما در جاسک، این مسئولیت نه تنها به‌درستی تعریف نشده، بلکه حتی نشانه‌ای از اجرای واقعی آن هم دیده نمی‌شود. سوال ساده مردم این است: سهم روستاهای میزبان از میلیاردها تومان گردش مالی این شرکت‌ها چیست؟ آیا فقط باید شاهد کشته‌ها و بحران‌های اجتماعی باشیم؟
شرق هرمزگان با ظرفیت‌های دریایی و ژئوپلیتیکی کم‌نظیرش، می‌تواند به نماد توسعه‌ی پایدار در جنوب کشور تبدیل شود. اما این مهم بدون برنامه‌ریزی دقیق، توجه به انسان‌محوری در توسعه و اجرای واقعی مسئولیت اجتماعی صنایع، امکان‌پذیر نخواهد بود.
امروز، بیش از هر زمان دیگری، نیاز است که مسئولان ملی و استانی نگاه خود را از سودهای صنعتی صرف، به سمت منافع اجتماعی پایدار بچرخانند. جاده‌ی مرگ جاسک، زنگ خطری است برای توسعه‌ای که فقط روی کاغذ، “موفق” است.